آغاز مطالعات اکتشافی برای عناصر استراتژیک

به گزارش ماین نیوز، این در حالی است که تهیه اطلاعات پایه و داده‌های آماری نیز با درصد خطای کم بر افزایش بهره‌وری معادن اثر مستقیم می‌گذارد. در این زمینه شاهد هستیم فعالیت‌های گسترده‌ای از سوی سازمان یادشده برای تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی و به‌دست آوردن اطلاعات دقیق از ذخایر معدنی موجود در ایران از سطح تا عمق زمین انجام شده و نتایج خوبی به‌دست آمده است.

به گفته رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با توجه به سیاست‌های دولت یازدهم با هدف اکتشافات عمقی، عملیات ژئوفیزیک هوایی در استان‌های شمالی کشور به‌زودی آغاز خواهد شد.

صادرات ید به کشورهای اروپایی
در هفته‌ای که گذشت، رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور هفته گذشته در سفری که به استان گلستان داشت، اظهار کرد: ظرفیت‌های بزرگ معدنی در سطح به طور تقریبی شناسایی شده‌اند در گام بعدی باید ابزاری برای شناسایی کانسارهای پنهان و زیرزمینی فراهم شود.

محمدتقی کره‌ای در این سفر از طرح‌های متعددی مانند شرکت فولاد اترک گلستان، تولیدکننده ورق‌های پوششی فولادی گالوانیزه، طرح‌های سینوسی، سفالی و... بازدید کرد.

بر اساس این گزارش بازدید از شرکت کانسار خزر، نخستین و تنها تولیدکننده ید در ایران که در سال ۸۳ با هدف اکتشاف و استخراج ید در حاشیه شرق دریای خزر تاسیس شده و به دنبال آن کارخانه فرآوری ید در محدوده معدن ید «اینچه» احداث شد، در برنامه سفری معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت بود.

این کارخانه علاوه بر تامین ید کشور، ۵۰درصدمحصولات خود را به کشورهای ایتالیا، چین، ترکیه، هند، گرجستان و امارات متحده عربی صادر می‌کند.

افزایش پروازهای ژئوفیزیک هوایی
امروزه استفاده از روش‌های نوین و کاربردی برای دستیابی به ذخایر معدنی در عمق، در برنامه کاری کشورهای توسعه یافته در حوزه معدن قرار دارد و آنها توانسته‌اند از این طریق میزان ذخایر معدنی خود را افزایش دهند. یکی از این روش‌ها، روش ژئوفیزیک هوایی است که ایران نیز به دلیل روبه پایان رفتن ذخایر معدنی سطحی، مدتی است برنامه‌های گسترده‌ای را در این بخش در دستور کار خود قرار داده و توانسته در برخی از بخش‌های این روش به بومی‌سازی دست پیدا کند و مطالعات گسترده‌ای با هدف کشف کانسارهای عمیق را انجام دهد.

به گفته رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، روش ژئوفیزیک هوایی در طول ۳ سال گذشته، در دستور کار سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی قرار گرفته و با گسترش آن در سال ۹۴ توانستیم معادل ۱۰ سال گذشته پرواز ژئوفیزیک هوایی داشته باشیم. امیدواریم در آینده نزدیک بتوانیم در استان‌های شمالی کشور باوجود پوشش جنگلی، پروازهای ژئوفیزیک هوایی را شروع کنیم و این روش بتواند کارآیی مناسبی در اکتشافات مواد معدنی داشته باشد.

به گفته وی، مطالعات حدود ۱۹ پهنه در ۱۵ استان کشور و مساحت حدود ۲۰۰هزار کیلومترمربع، با هدف اکتشاف کانسارهای عمیق آغاز شده است. کره‌ای تصریح کرد: ایران به لحاظ ذخایر معدنی در دنیا جایگاه ویژه‌ای دارد و جزو ۱۵ کشور نخست دنیا به شمار می‌آید. در نتیجه می‌تواند از دیدگاه تولید جایگاهی مناسب داشته‌باشد.

حال با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب و ریاست جمهوری باید در بحث فرآوری نیز اقدامات ویژه‌ای انجام شود. زیرا به نظر می‌رسد در راستای رسیدن به اهداف تعریف شده در اقتصاد مقاومتی، بخش معدن می‌تواند جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.

کاربرد گسترده عناصر استراتژیک
یکی دیگر از استان‌هایی که رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در هفته گذشته به آن سفر کرده استان مرکزی بود که ضمن آن از طرح‌های مختلفی بازدید کرد.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با تاکید بر اینکه سیاست کشور در دولت یازدهم بر ۲موضوع اکتشافات عناصر استراتژیک و پیش رفتن به سمت اکتشافات عمقی است، ادامه داد: امروزه عناصر استراتژیک با کاربرد گسترده در صنایع «های‌تک» در دنیا مطرح هستند که در این زمینه سال گذشته مطالعات اولیه اکتشاف آنها به‌صورت گسترده‌ای در کشور آغاز شد که بر اساس نتایج اولیه استان‌ها را اولویت‌بندی شدند و ۳ استان در اولویت بررسی‌های تکمیلی قرار گرفتند.

کره‌ای در ادامه گفت: ذخایر معدنی در کشورهای توسعه‌یافته به ازای انجام ۱۵۰ متر عمق متوسط اکتشاف حدود ۳ برابر شده است. ما نیز در کشور در مقیاس سطحی معادن بزرگ را شناسایی کرده‌ایم و اکنون باید به سمت اکتشافات عمقی که از اولویت‌های اکتشافی کشور در دولت یازدهم است حرکت کنیم.

به گفته وی بهترین پارامتر برای اکتشافات عمیق ژئوفیزیک هوایی است که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی مطالعات پوسته و هیدروژئوشیمی را در این زمینه آغاز کرده است. پروژه مشترکی در این زمینه با آکادمی علوم چین در حال انجام است.
رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: در دنیا ۲ کمربند عمده کوهزایی‌اند و آلپ- هیمالیا وجود دارد که ایران روی یکی از آن دو قرارگرفته و به دلیل برخورداری از ویژگی‌های طبیعی، نعمت‌های بسیاری در ایران به وجود آورده است. وی درباره ایجاد مراکز زمین‌شناسی مناطق مختلف کشور گفت: در هر ایالت کشورهای توسعه‌یافته مراکز زمین‌شناسی وجود دارد. بر این اساس ما نیز در ۵ استان آذربایجان‌شرقی، خراسان، خوزستان، کرمان و فارس، مراکز منطقه‌ای تاسیس کردیم و امروز ۱۹ مرکز و ۱۶ دفتر نمایندگی داریم. گفتنی است برای مصوب شدن و راه‌اندازی این مراکز حدود ۷ سال زمان صرف شده است. همچنین پیشنهاد ایجاد این مرکز برای استان مرکزی داده‌شده اما دیوان محاسبات تاکنون نپذیرفته است. با این حال پیگیر انجام این کار هستیم.

کره‌ای افزود: به دلیل برخورداری از ویژگی‌های مختلف در مناطق گوناگون کشور، باید در هر منطقه مرکزی وجود داشته و به‌صورت خاص روی ویژگی آن منطقه کار شود. در این میان با توجه به سیل‌خیز بودن استان گلستان، می‌توان این استان را متولی سیل دانست. همچنین در بحث عناصر نادر خاکی می‌توان استان یزد را متولی این امر شمرد.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در ادامه افزود: از مزیت‌های مراکز این است که تعداد پست‌های تکراری در کل مراکز از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی‌کند و برای هر موضوعی کارشناس مخصوص به آن وجود دارد. در دنیا تنها چند کشور پیشرو با این روش در حال فعالیت هستند.

جایگاه قابل قبول پایگاه علوم داده‌های ایران
کره‌ای همچنین درباره پایگاه داده‌ها افزود: بعد از ابلاغ رهبر معظم انقلاب در سال ۷۹ نخستین کشوری بودیم که در زمینه پایگاه داده کارکردیم و در سال ۸۱ پایگاه داده‌های علوم زمین با حضور رییس‌جمهور وقت افتتاح شد. همچنین ایران حدود ۴ سال جزو ۱۰ سایت برتر دنیا در زمینه علوم زمین بوده و با ۳۵ کشور تفاهمنامه به امضا رسانده است. همچنین ۲هزار موضوع در حیطه زمین در این سایت به اشتراک گذاشته‌شده و به‌طور میانگین سالانه ۲ میلیون بار دیده شده است.

کره‌ای تصریح کرد: آزمایشگاه مجهزی در کشور تاسیس شده که به عنوان در مرجع منطقه خاورمیانه شناخته می‌شود.

وی درباره تاسیس آزمایشگاه در استان مرکزی گفت: بهترین محل برای تاسیس آزمایشگاه با توجه به ظرفیت علمی استادان و موضوع‌های کاری، دانشگاه صنعتی اراک است. بنابراین باید تجهیزاتی کاربردی تهیه شود. گفتنی است بر اساس نیاز و ویژگی‌های زمین‌شناسی کشور، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در این زمینه مایل به همکاری است.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور افزود: ایران جزو نخستین کشورهایی بود که موضوع ژئوتوریسم را در دهه ۷۰ مطرح کرد و از ۱۲ عضو یونسکو یک نماینده از ایران انتخاب شد که بحث احداث ژئوپارک‌های خاورمیانه به ایران سپرده شد. با وجود اینکه احداث ژئوپارک‌ها هزینه کمی به دنبال دارند اما در راستای اقتصاد مقاومتی و با توجه به پراکندگی خوب در کشور در زندگی مردم اثرگذار است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: با بررسی میزان بیکاری در استان‌های معدنی و غیرمعدنی، با وجود شرایط خوب اقلیمی به این نتیجه می‌رسیم که معدن به‌صورت غیرمستقیم در بحث اشتغالزایی اثر بسزایی دارد.

کره‌ای خاطرنشان کرد: در بحث ژئوفیزیک سال ۱۳۹۴، ۱۵۵هزار کیلومتر خطی پرواز انجام شد که معادل ۱۰ سال برداشت‌های ژئوفیزیک بوده است.

به گفته وی درباره صادرات و واردات پروژه‌ای در دست اقدام بوده و به بررسی مواد وارداتی و صادراتی بر پایه معدنی، می‌پردازد. در این مطالعات موادی با بیش از ۵۰درصد پایه معدنی ۹درصد بازار واردات را در برمی‌گیرند.

کره‌ای همچنین درباره دوره بازگشت مواد معدنی نیز اظهار کرد: عناصر فلزی نیازمند صنایع کشور است و به دلیل سرمایه‌گذاری‌های سنگین به طور عمده دوره بازگشت سرمایه طولانی‌تری دارند. این در حالی است که عناصر غیرفلزی نیز بیشتر در دست بخش خصوصی است و با توجه به میزان سرمایه‌گذاری کمتر و بازگشت سرمایه سریع‌تر، در نتیجه انگیزه بیشتری برای فعالیت بخش خصوصی در اختیار دارند.

در این مطالعات مشخص می‌شود که چه ماده‌ای در چه استانی از کشور موجود است. البته باید به این نکته اشاره کرد که در حوزه عناصر غیرفلزی تمامی استان‌های کشور دارای ظرفیت هستند و باید سازمان صنعت، معدن و تجارت به شرکت‌های دانش‌بنیان متصل شود، این امر می‌تواند در بحث اشتغال تاثیر مستقیمی بر زندگی مردم بگذارد.